یکی از مراحل ترخیص کالا از گمرک ، اخذ شناسه کالا است. اخذ شناسه کالا در سامانه جامع تجارت مراحل مختلفی دارد. به عنوان اولین مرحله، باید در سامانه جامع تجارت ثبت نام کنید. بعد از انتخاب گروه کالایی، تکمیل فرم‌های مشخصات کالا و ارسال مدارک، شناسه کالا را دریافت خواهید کرد. در این مقاله از ترخیص سنتر قصد داریم راهنمای صفر تا صد مراحل اخذ شناسه کالای وارداتی از سامانه جامع تجارت را به شما آموزش دهیم. در صورتی که به دریافت مشاوره در خصوص اخذ شناسه کالا نیاز دارید، کارشناسان ترخیص سنتر، آماده کمک به شما هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
شناسه کالا چیست؟
شناسه کالا یک کد شناسایی معتبر است که برای هر کالا یا گروه کالایی به صورت منحصر به فرد تعریف میشود. هدف از تعریف شناسه کالا، ایجاد شفافیت در فرایند تجارت، کنترل قاچاق کالا، ساماندهی بازار و نظارت بر واردات است.
در شناسه کالا اطلاعات زیر مشخص میشود:
- مشخصات فنی
- برند
- مدل
- کشور تولید کننده
- کاربرد
- طبقه‌بندی کالا
اخذ شناسه کالا در سامانه جامع تجارت ، جزو مراحل ترخیص کالا از گمرک است. هر تولیدکننده، واردکننده و توزیع کننده کالا باید این کد را دریافت کند. ثبت و مدیریت شناسه کالا در سامانه جامع تجارت ایران انجام میشود؛ در واقع به عنوان ابزار قانونی در پروسه ترخیص کالا از گمرک مورد استفاده قرار می‌گیرد. دریافت نکردن شناسه کالا در پروسه ترخیص کالا، جریمه‌ها و برخوردهای قانونی را به دنبال خواهد داشت.
شناسه داخلی کالا در سامانه جامع تجارت چیست؟
برای هر کالا توسط تولیدکننده یا واردکننده، یک کد یکتا و متمایز تعریف میشود که به آن شناسایی داخلی کالا در سامانه جامع تجارت می‌گویند. از این کد در فرایندهای تجاری داخلی برای ردیابی کالا و به عنوان مرجع اصلی استفاده میشود. این شناسه به کالاهای اختصاص می‌یابد که به چرخه عرضه و فروش داخلی وارد نشده‌اند، اما باید اطلاعاتشان در سامانه جامع تجارت ثبت شود.
این شناسه با توجه به ویژگی‌های خاص هر کالا مثل رنگ، مدل، اندازه و مشخصات فنی تعریف میشود. این شناسه در کنار شناسه ملی کالا، تکمیل‌کننده فرایند رهگیری کالا از مرحله واردات یا تولید تا عرضه به مصرف‌کننده نهایی است. برای دریافت کد رهگیری کالا، انجام عملیات گمرکی، انبارداری، فروش و صدور فاکتور رسمی، داشتن ثبت شناسه داخلی کالا الزامی است.
انواع شناسه کالا
دو نوع شناسه کالا وجود دارد که شامل شناسه اختصاصی و عمومی است. شناسه اختصاصی کالا به هر واحد خاص از کالا تعلق می‌گیرد و امکان رهگیری کالا در طول زنجیره تامین وجود دارد. مانند شناسه رهگیری که برای تلفن همراه یا لوازم خانگی اختصاص می‌یابد.
شناسه عمومی کالا به واحدهای فیزیکی متفاوت آن توجهی ندارد و صرفا برای معرفی کلی یک نوع کالا به کار می‌رود. مانند شناسه ملی کالا که برای یک مدل مشخص از کالا در سطح ملی تعریف میشود.
در ادامه، جدول تفاوت‌های شناسه اختصاصی و عمومی کالا را مشاهده می‌کنید:
| معیار بررسی | شناسه عمومی کالا (شناسه ملی) | شناسه اختصاصی کالا (شناسه رهگیری) |
| کاربرد | شناسایی نوع و مدل کالا | شناسایی هر واحد فیزیکی کالا |
| یکتایی | در سطح مدل کالا | در سطح هر قلم کالا |
| محل استفاده | ثبت سفارش، واردات، تولید | رهگیری، مبارزه با قاچاق کالا |
| مسئول صدور | مرکز ملی شماره‌گذاری کالا | سامانه جامع تجارت، شرکت‌های رهگیری تایید شده |
| الزام قانونی | ثبت در فرایند تجاری کالا | نصب بر کالاهای مشمول طرح رهگیری |
برای درک بهتر شما، مثال‌های ساده‌تر از هر کدام را مطرح می‌کنیم. شناسه ملی یک مدل لپ‌تاپ HP، یک شناسه عمومی و کد رهگیری هر دستگاه لپ‌تاپ HP، یک شناسه اختصاصی است.
اهمیت دریافت شناسه کالا از سامانه جامع تجارت
یکی از الزامات اصلی در فرایندهای قانونی، صادرات، واردات، تولید و عرضه کالا در کشور، اخذ شناسه کالا در سامانه جامع تجارت است. شناسه کالا برای جلوگیری از قاچاق کالا و افزایش سلامت اقتصادی، شفاف‌سازی زنجیره تامین، به عنوان یک ابزار کلیدی عمل می‌کند. شناسه کالا، امکان رهگیری دقیق کالا از مبدا تا مقصد را فراهم می‌کند و سطح نظارت بر بازار را افزایش می‌دهد.
با وجود شناسه کالا، دستگاه‌های نظارتی آسان‌تر می‌توانند اطلاعات دقیق و یکپارچه از جریان کالا در کشور به دست بیاورند و از فرارهای مالیاتی و تخلف اقتصادی جلوگیری کنند. مصرف کنندگان نهایی نیز می‌توانند با استعلام شناسه کالا از سامانه اصالت کالا مطمئن شوند و اطلاعات مرتبط با آن را به صورت دقیق بررسی کنند.
اخذ شناسه کالا در سامانه جامع تجارت نه تنها یک الزام قانونی است، بلکه یک ضرورت اقتصادی نیز به شمار می‌آید. فعالان حوزه تجارت باید به این شناسه اهمیت زیادی قائل شوند.
مراحل دریافت شناسه کالا از سامانه جامع تجارت
فرایند مشخصی برای دریافت شناسه کالا از سامانه جامع تجارت وجود دارد که فعالان اقتصادی موظف به طی کردن آن‌ها هستند. در ادامه به تشریح این مراحل می‌پردازیم:
ثبت نام در سامانه جامع تجارت
متقاضیان در قدم اول باید در سامانه جامع تجارت به آدرس اینترنتی www.ntsw.ir ثبت نام کرده و در این وب سایت، اطلاعات صنفی و هویتی خود را به صورت کامل درج کنند. همه فعالان حقیقی و حقوقی باید مطابق با نوع فعالیت تجاری خود به بارگذاری مدارک لازم را در این سایت بپردازند.
دریافت دسترسی به سامانه شناسه کالا
در مرحله دوم، کاربر می‌تواند به بخش مدیریت شناسه کالا در پنل کاربری خود دسترسی داشته باشد. البته این مرحله در صورتی امکان‌پذیر است که اطلاعات ثبت‌نام شما تایید شود.
انتخاب گروه کالایی
هر متقاضی باید گروه و زیر گروه کالایی خود را مشخص کند. الزامات و ویژگی‌های فنی خاصی برای ثبت اطلاعات هر گروه کالایی وجود دارد.
تکمیل فرم‌های مشخصات کالا
در این مرحله، فرم مشخصات فنی بر اساس ویژگی‌های استاندارد هر کالا مثل برند، مدل، کشور سازنده و مشخصات فنی، تکمیل میشود. برای جلوگیری از مشکل در این مرحله، حتما اطلاعات دقیقی از کالا را ثبت کنید.
بارگذاری مستندات فنی کالا
با توجه به نوع کالا باید مستنداتی مثل کاتالوگ، بروشور یا استانداردهای محصول را بارگذاری کنید. مستندات بارگذاری شده توسط کارشناسان جهت صحت سنجی اطلاعات کالا بررسی می‌شوند.
ارسال درخواست تخصیص شناسه
بعد از تکمیل فرم‌های موجود و بارگذاری مستندات، ارسال درخواست تخصیص شناسه را انجام دهید. در این مرحله، بررسی‌های لازم برای تخصیص شناسه کالا انجام میشود.
دریافت شناسه کالا
در صورت تایید نهایی می‌توانید شناسه یکتا را دریافت کنید. این شناسه در همه مراحل ثبت سفارش، ترخیص گمرکی و حمل و نقل و همچنین عرضه کالا استفاده میشود. در صورتی که به مشاوره ثبت سفارش واردات کالا نیاز دارید، با کارشناسان ترخیص سنتر تماس بگیرید.
چاپ یا دریافت برچسب شناسه کالا
در صورتی که به برچسب حاوی شناسه کالا روی محصول نیاز دارید، می‌توانید به چاپ یا دریافت برچسب شناسه کالا از طریق سامانه اقدام کنید.
با طی کردن همه مراحل ذکر شده، می‌توانید شناسه کالا را دریافت کنید.
مزایای استفاده از شناسه کالا
در فرایندهای تجاری و گمرکی استفاده از شناسه کالا مزایای زیادی به دنبال دارد. این مزایا شامل حال بازرگانان، دستگاه‌های نظارتی و مصرف کنندگان میشود. در ادامه به مهم‌ترین مزایای استفاده از شناسه کالا اشاره می‌کنیم:
- شفاف سازی زنجیره تامین: با تخصیص شناسه کالا، امکان رهگیری دقیق مسیر کالا از مرحله واردات تا عرضه نهایی وجود دارد. این موضوع باعث کاهش تقلب و جلوگیری از عرضه کالای غیرمجاز و قاچاق میشود.
- تسهیل در فرایند ترخیص کالا: فرایند بررسی، مطابقت و ترخیص کالا با در دست داشتن شناسه کالا، بسیار سریع‌تر و سیستمی‌تر انجام می‌گیرد.
- افزایش دقت در سیاستگذاری‌های اقتصادی: با اخذ شناسه کالای وارداتی ، اطلاعات دقیقی از هر کالا ثبت میشود. در این حالت، دولت می‌تواند تصمیم‌های دقیق‌تری در حوزه تعرفه‌گذاری، تنظیم بازار، حمایت از تولید داخل و واردات بگیرد.
- اطمینان مصرف کننده از اصالت کالا: مصرف کننده نهایی می‌تواند اطلاعات بسیار دقیق‌تری در مورد منبع تولید اصالت استانداردها و مشخصات فنی کالا از طریق شناسه کالا و سامانه‌های مرتبط به دست بیاورد.
- یکپارچه سازی اتحاد میان نهادها: استفاده از شناسه کالا بین دستگاه‌هایی مثل گمرک، سازمان غذا و دارو، سازمان استاندارد و تعزیرات، هماهنگی ایجاد کرده و تبادل را آسان‌تر می‌کند.
- کنترل بهتر بر واردات و صادرات: استفاده از شناسه کالا باعث مدیریت هوشمندتر، شناسایی کالاهای استراتژیک، لوکس یا غیر ضروری میشود. در واقع، دولت می‌تواند کنترل بهتری بر واردات و صادرات کشور داشته باشد.
پیشگیری از تخلف‌های مالیاتی و تجاری نیز از دیگر مزایای اخذ شناسه کالای وارداتی است. اخذ شناسه کالا در سامانه جامع تجارت باعث ایجاد شفافیت بیشتر در معامله‌ها میشود و مانعی برای فرار مالیاتی به شمار می‌آید.
نحوه استعلام شناسه کالا
امکان بررسی اصالت کالا و مشاهده اطلاعات فنی تجاری یا اطمینان از ثبت قانونی یک کالا با استفاده از شناسه کالای وارداتی وجود دارد. در ادامه به تشریح مراحل دقیق استعلام شناسه کالا می‌پردازیم:
- مراجعه به سامانه جامع تجارت: در ابتدا به سامانه جامع تجارت مراجعه کنید و به پنل کاربری خود وارد شوید. از طریق پنل کاربری، امکان مراجعه به بخش مدیریت شناسه کالا و مشاهده اطلاعات کالا وجود دارد.
- استفاده از سامانه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی: امکان استعلام شناسه کالا از طریق این سامانه نیز وجود دارد با مراجعه به آدرس اینترنتی ntsw.ir می‌توانید گزینه استعلام شناسه کالا را انتخاب کنید. این سامانه نیاز به ثبت‌نام ندارد؛ کافیست کد ۱۳ رقمی شناسه کالا را وارد کنید.
- استفاده از سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا : امکان استعلام شناسه کالا از طریق سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا نیز وجود دارد. در مواردی که کالا در فرایند انبارداری یا نگهداری در مراکز رسمی است، می‌توانید از طریق این سامانه به شناسایی آن بپردازید.
- استعلام از طریق اپلیکیشن‌ها یا پیامک: برای استعلام کالاهای خاص مثل لوازم خانگی یا تجهیزات پزشکی می‌توانید از طریق کد کیو آر (qr) روی کالا یا ارسال شناسه به شماره پیامک‌های خاصی اقدام کنید.
هر روشی که برای استعلام شناسه کالا انتخاب می‌کنید، باید شناسه کالا ۱۳ رقمی را در دست داشته باشید. در صورتی که با پیغام «شناسه یافت نشد»، مواجه شدید، احتمال این که کالا هنوز ثبت نشده و یا شناسه وارد نشده باشد، وجود دارد.
پارامترهای شناسه کالا
اجزای تشکیل دهنده شناسه کالا، پارامترهای آن هستند که هر کدام، اطلاعات خاصی از کالا را نشان می‌دهند. تعیین این پارامترها بر اساس استانداردهای تعریف شده در سامانه جامع تجارت و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی انجام میشود. در ادامه به معرفی پارامترهای شناسه کالا می‌پردازیم:
- گروه‌ها و زیر گروه کالایی: این پارامتر، جایگاه کالا در ساختار طبقه‌بندی شده نظام جامع شناسایی کالا را مشخص می‌کند.
- کد تعرفه گمرکی: این کد، شناسه‌ای برای تعیین جایگاه کالا در نظام تعرفه‌ای کشور است.
- نام تجاری برند: این پارامتر، نشان دهنده برند تولید کننده کالا است.
- مدل کالا: این پارامتر، نوع یا مدل فنی محصول را در چهارچوب برند مشخص تعیین می‌کند.
- کشور سازنده: این پارامتر، نشان‌دهنده کشور تولیدکننده کالا است.
- مشخصات فنی کالا: این پارامتر، ویژگی‌های اصلی کالا مثل ابعاد، وزن، قدرت، ولتاژ و دیگر مشخصات فنی را مشخص می‌کند.
- استانداردهای مرتبط: این پارامتر، مجوزها و استانداردهای ملی یا بین‌المللی لازم برای هر کالا را مشخص می‌کند.
- نوع کاربرد یا مصرف کالا: این پارامتر، نشان‌دهنده نوع کاربرد یا مصرف کالا شامل خانگی، صنعتی، تجاری یا پزشکی است.
همه این پارامترها توسط متقاضی در سامانه جامع تجارت تکمیل می‌شوند.
مراحل انطباق شناسه کالا تجهیزات پزشکی با IRC
یکی از فرایندهای ضروری برای واردات یا تولید رسمی تجهیزات پزشکی در کشور، گذراندن مراحل انطباق شناسه کالا تجهیزات پزشکی با کد IRC است. در ادامه، مراحل انجام این فرایند را ذکر می‌کنیم:
- دریافت کد IRC از سازمان غذا و دارو: هر کالای پزشکی تولید شده یا وارداتی، باید کد ثبت IRC در سامانه اداره کل تجهیزات پزشکی کشور را داشته باشد. این کد، بیانگر مجوز رسمی ورود یا تولید کالا در کشور محسوب میشود.
- ثبت کالا در سامانه جامع تجارت: وارد کننده یا تولید کننده تجهیزات پزشکی، باید اطلاعات کالای خود را در دسته‌بندی تجهیزات پزشکی سامانه جامع تجارت در بخش شناسه کالا ثبت کند.
- ارسال درخواست انطباق با IRC: کاربر باید در بخش مدیریت شناسه کالا، گزینه‌ای درخواست انطباق با IRC را فعال کرده و همه مشخصات درخواست شده را تکمیل کند.
- بررسی و تایید توسط سازمان غذا و دارو: درخواست متقاضی از طریق وب سایت به سازمان غذا و دارو ارسال خواهد شد. در صورتی که اطلاعات وارد شده با اطلاعات سامانه imed، یکسان باشد، تایید انجام میشود.
- دریافت شناسه کالا با انطباق آی آر سی: پس از تایید، شناسه کالا فعال میشود و این شناسه، قابلیت استفاده در همه فرایندهای ترخیص کالا را دارد.
امکان ثبت سفارش یا ترخیص کالاهایی که دارای شناسه کالا هستند، اما با آی آر سی منطبق نیستند، وجود ندارد.
لیست تجهیزاتی که نیاز به انطباق دارند
سازمان غذا و دارو و سامانه جامع تجارت، لیستی از تجهیزاتی که نیاز به انطباق شناسه کالا با کد IRC دارند را مشخص کرده است. کالاهایی که در گروه تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی، آزمایشگاهی و ملزومات بیمارستانی قرار دارند، باید کد IRC معتبر داشته باشند و شناسه کالا با این کد، منطبق باشد.
در ادامه، لیستی از تجهیزات مشمول انطباق را مشاهده می‌کنید:
| گروه اصلی | مثال از اقلام مشمول انطباق |
| تجهیزات پزشکی عمومی | دستگاه ساکشن، مانیتور علائم حیاتی، سرنگ، سرم، ماسک اکسیژن و اکسیژن‌ساز |
| تجهیزات اتاق عمل | چراغ سیالیتیک، تخت جراحی، الکتروکوتر و بیهوشی |
| تجهیزات تصویربرداری | دستگاه رادیولوژی، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و MRI |
| تجهیزات آزمایشگاهی | سانتریفیوژ، میکروسکوپ، اسپکتروفتومتر و آنالایزر بیوشیمی |
| تجهیزات دندانپزشکی | یونیت دندانپزشکی، هندپیس، اتوکلاو و فایل روتاری |
| وسایل مصرفی پزشکی | گاز استریل، باند، پنبه، کاتتر، سرسوزن و لوله آزمایش |
| وسایل کمک تنفسی | ونتیلاتور، نبولایزر، CPAP و ماسک‌های تنفسی |
| تجهیزات مراقبت از بیمار | پالس اکسیمتر، فشارسنج دیجیتال و ترمومتر طبی |
| استریل و کنترل عفونت | اتوکلاو، اندیکاتور شیمیایی و بیولوژیک و دستگاه CSR |
| ابزارهای جراحی | قیچی، پنس، اسکالپل و رترکتور |
همه کالاهای ذکر شده باید در سامانه imed، کد IRC داشته باشند و آن کد با شناسه کالا منطبق باشد. در غیر اینصورت، امکان ترخیص کالا وجود ندارد.
استفاده از مشاوره راه حلی برای دریافت بی دردسر شناسه کالا
در صورتی که طی کردن مراحل اخذ شناسه کالا برای شما، سخت و زمانگیر است، از کارشناسان و مشاوران ترخیص سنتر کمک بگیرید. ما در جهت سهولت اخذ شناسه کالا در سامانه جامع تجارت، راهکارهایی را بیان می‌کنیم. برای اخذ شناسه کالای وارداتی، روی کمک ما حساب کنید. در این مقاله از ترخیص سنتر، مراحل اخذ شناسه کالا و همه اطلاعات ضروری در این حوزه را بررسی کردیم. در صورتی که سوالی در مورد دریافت شناسه کالا دارید، در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید؛ در اسرع وقت، پاسخگوی شما خواهیم بود.
سوالات متداول اخذ شناسه کالا :
شناسه کالا چیست و چه کاربردی دارد؟
یک کد یکتا است که برای شناسایی دقیق و استاندارد هر کالا در زنجیره واردات و صادرات کاربرد دارد.
چه کالاهایی نیاز به دریافت شناسه دارد؟
لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی، موبایل، لاستیک، لوازم خودرو از جمله کالاهایی هستند که نیاز به دریافت شناسه دارند.
مراحل دریافت شناسه کالا چیست؟
- ثبت‌نام در سامانه جامع تجارت
- درج مشخصات کالا
- بارگذاری اسناد
- بررسی توسط سازمان متولی
- دریافت کد شناسه کالا
دریافت شناسه کالا برای تولیدکنندگان داخلی هم ضروری است؟
بله، همه تولیدکنندگان داخلی باید شناسه کالا دریافت کنند.
