در فرایند صادرات و واردات، مانیفست در گمرک اهمیت زیادی دارد. مانیفست گمرکی چیست ؟ مانیفست گمرکی، جزو اسنادی است که برای کنترل، نظارت و تسهیل عبور کالا از مرزها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سند، اطلاعات کلی درباره محموله‌های خروجی یا ورودی را در اختیار گمرک قرار می‌دهد. در این مقاله از ترخیص سنتر قصد داریم مانیفست را بیشتر بشناسیم و کاربردهای آن را بررسی کنیم. همچنین به بررسی تفاوت مانیفست گمرکی با سایر اسناد گمرکی بپردازیم. با مطالعه این مقاله، به جواب سوال مانیفست در گمرک چیست ، می‌رسید و نحوه تهیه و ثبت در سامانه گمرک را یاد خواهید گرفت.
مانیفست در گمرک چیست؟
مانیفست گمرکی (Customs Manifest)، نوعی سند رسمی است. مانیفست در گمرک ، توسط شرکت حمل و نقل یا نماینده قانونی آن‌ها تهیه میشود. در این سند، اطلاعات جمع‌بندی شده‌ای از کلیه محموله‌ای که در وسیله حمل مانند هواپیما، کشتی، کامیون یا قطار قرار دارند، ثبت میشود. اصلی‌ترین هدف از تهیه این سند، اطلاع‌رسانی به گمرک کشور مقصد در جهت کالاهای وارد یا خارج شده است.
ساده‌ترین جواب برای سوال مانیفست در گمرک چیست را می‌توانیم اینگونه بدهیم؛ مانیفست، یک لیست خلاصه شده از همه بارنامه‌ها است. همانطور که می‌دانید هر محموله درون یک وسیله نقلیه، یک بارنامه جداگانه دارد. مجموعه این بارنامه‌ها در قالب یک مانیفست ثبت میشود. اطلاعات ثبت شده در این سند عبارتند از:
- شماره بارنامه‌ها
- نوع کالا
- وزن ناخالص
- تعداد بسته‌ها
- مبدا و مقصد
- مشخصات فرستنده و گیرنده کالا
- اطلاعات وسیله حمل
در واقع، مانیفست به گمرک کمک می‌کند تا از کالاهای وارد یا صادر شده، نمای کلی داشته باشد و بتواند بر ورود و خروج کالاها، نظارت دقیق‌تری اعمال کند.
ارائه مانیفست گمرکی ایران در بیشتر روش‌های حمل و نقل بین‌المللی، مخصوصا حمل و نقل هوایی و دریایی ضروری است. این سند، قبل از ورود قلمرو گمرکی کشور ایران در سامانه‌های گمرک، ثبت و ارائه میشود. ثبت دقیق این سند، فرایند ترخیص کالا از گمرک را شفاف‌تر، قانونی‌تر و سریعتر می‌کند. به این ترتیب، واردکننده یا صادرکننده کالا با مشکلاتی مانند تاخیر در ترخیص، جریمه‌های گمرکی و مغایرت اسناد مواجه نمی‌شود.
نمونه مانیفست گمرکی
مانیفست گمرکی به شکل جدول یا فایل الکترونیکی شامل مجموعه‌ای از اطلاعات استاندارد دسته‌بندی شده به گمرک تحویل داده میشود. اصول کلی این اطلاعات ثابت است، اما بر اساس نوع وسیله حمل، می‌توانند کمی متفاوت باشند. برای درک بهتر ساختار مانیفست در گمرک می‌خواهیم شما را با یک نمونه واقعی آشنا کنیم.
در یک نمونه مانیفیست حمل دریایی اطلاعات زیر درج میشود:
- شماره بارنامه
- نام فرستنده
- نام گیرنده
- شرح کالا
- تعداد بسته‌ها
- وزن ناخالص
- نوع بسته‌بندی (کارتن، پالت یا کانتینر)
- کشور مبدا
- بندر بارگیری
- بندر تخلیه
معمولا در ابتدای سند، علاوه بر اطلاعات ذکر شده، مشخصات فنی کشتی مثل شماره پرچم، نام کشتی، شماره سفر و تاریخ ورود درج میشود.
روش‌های حمل زمینی و هوایی نیز ساختار مشابه حمل دریایی دارند، اما ممکن است به درج جزئیات متفاوت‌تری نیز نیاز داشته باشند. این جزئیات شامل شماره پرواز، شماره کامیون، پلاک وسیله نقلیه، مبدا و مقصد مرزی است.
در سامانه‌های گمرکی، این فرمت‌ها به صورت استاندارد تعریف شده‌اند و شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی نیز موظف هستند که طبق همین ساختار پیش بروند. افرادی که با ترخیص کالا سروکار دارند، بهتر است نمونه واقعی از مانیفست را مشاهده کنند؛ به این ترتیب، احتمال بروز خطا در هنگام ثبت کاهش می‌یابد.
موارد استفاده مانیفست گمرکی
مانیفست در گمرک در فرایند ترخیص کالا و کنترل‌های گمرکی، نقش مهمی بر عهده دارد. موارد استفاده مانیفست گمرکی به شرح زیر است:
- اطلاع‌رسانی به گمرک: این سند، اطلاعات دقیقی از نوع، مقدار و مشخصات کالاهای صادراتی یا وارداتی به اداره گمرک می‌دهد تا کنترل‌های لازم را انجام دهند.
- بررسی و تطبیق محموله: مانیفست برای تطبیق کالاهای اعلام شده با کالای واقعی در کشتی یا هواپیما، به عنوان پایه و اساس عمل می‌کند؛ در صورتی که مغایرتی وجود داشته باشد، قابل تشخیص است.
- پیش ثبت نام کالا: فرایند پیش ثبت‌نام و ثبت اطلاعات کالا در سامانه‌های گمرکی، با ارائه مانیفست انجام میشود که این موضوع، منجر به افزایش سرعت ترخیص خواهد شد.
- تعیین حقوق و عوارض گمرکی: اطلاعات درج‌شده در مانیفست کمک می‌کند که اداره گمرک بتواند میزان حقوق ورودی و سایر عوارض را محاسبه و دریافت کند.
- کنترل امنیتی و بهداشتی: مانیفست از ورود کالاهای غیرمجاز جلوگیری می‌کند و باعث میشود تا کالاها، تحت نظارت‌های قرنطینه‌ای بهداشتی و امنیتی قرار گیرند.
- مستندات قانونی: در صورت بروز هرگونه اختلاف یا شکایت بین طرفین تجاری و گمرک، مانیفست به عنوان مدرک رسمی استفاده میشود.
مانیفست در گمرک استفاده گوناگونی دارد و مدرک بسیار مهمی است.
مزیت مانیفست گمرکی چیست؟
مانیفست در گمرک یک سند کلیدی در فرایند واردات و صادرات است و مزایای مختلفی برای صاحبان کالا و گمرک دارد. در ادامه به مهم‌ترین مزایای مانیفست گمرکی اشاره می‌کنیم:
- افزایش سرعت ترخیص کالا: در صورتی که اطلاعات کالاها به صورت کامل و دقیق در مانیفست ثبت شود، گمرک، فرایند بررسی و ترخیص کالا را سریعتر انجام می‌دهد و مانعی برای تاخیرهای غیرضروری محسوب میشود.
- کاهش خطا و اشتباه: مانیفست، خطاهای انسانی و مغایرت‌های اطلاعاتی در اسناد را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد، زیرا اطلاعاتی دقیق و منسجم از محموله‌ها در مانیفست درج‌شده است.
- شفافیت در معاملات: با دریافت مانیفست مطمئن می‌شویم که همه طرف‌های درگیر در معامله مانند فرستنده، گیرنده، حمل کننده و گمرک به اطلاعات یکسانی دسترسی دارند؛ این موضوع، شفافیت در معاملات را نشان می‌دهد.
- کنترل بهتر و پیشگیری از تخلفات: مانیفست به گمرک کمک می‌کند تا به شناسایی کالاهای غیرمجاز یا مشکوک بپردازد و همه کنترل‌های لازم جهت بررسی کالاها را انجام دهد. این موضوع نیز به امنیت تجارت کمک خواهد کرد.
- کاهش هزینه‌ها: با داشتن مانیفست، فرایندهای گمرکی آسان‌تر پیش می‌رود و زمان توقف کالاها کاهش می‌یابد. همچنین، هزینه ترخیص کالا مرتبط با انبارداری و جرایم تاخیر نیز کمتر میشود.
- پشتیبانی از فرایندهای الکترونیکی: مانیفست‌های الکترونیکی، ارتباطات بین‌المللی را آسان‌تر می‌کنند و برای افزایش هماهنگی و کارایی، اطلاعات را هر چه سریعتر به‌روزرسانی می‌کنند.
این سند، سهولت، شفافیت و امنیت در تجارت بین‌الملل را به دنبال دارد.
مانیفست چه اطلاعاتی را ارائه می‌دهد؟
مانیفست در گمرک، اطلاعات دقیق و لازم در مورد همه محموله‌ها برای انجام عملیات گمرکی، ترخیص کالا از گمرک جلفا و دیگر گمرک‌ها را ارائه می‌دهد. این اطلاعات، منجر به شناسایی درست کالاها توسط گمرک و کنترل طبقه‌بندی آن‌ها میشود. در جدول زیر به صورت دقیق‌تر، اطلاعات ارائه شده در مانیفست را بیان می‌کنیم:
| مشخصات فرستنده و گیرنده | نام، نشانی و اطلاعات تماس شرکت یا شخص ارسال‌کننده و دریافت‌کننده کالا. |
| نوع و تعداد کالاها | شرح دقیق کالاها به همراه تعداد، وزن و حجم هر قلم کالا. |
| کد تعرفه گمرکی (HS Code) | کد بین‌المللی که نوع کالا و حقوق ورودی را مشخص می‌کند. |
| کشور مبدا و مقصد کالا | کشور وارد یا صادرکننده را مشخص می‌کند. |
| وسیله حمل‌ونقل | اطلاعات مربوط به وسیله حمل مانند شماره شناور یا شماره پرواز و نوع حمل (هوایی، دریایی، زمینی). |
| اطلاعات مالی | ارزش کالا، ارز مورد استفاده و سایر جزئیات مالی مرتبط با محموله. |
| شماره و تاریخ بارنامه | اطلاعات مربوط به بارنامه که سند مالکیت کالا در حمل‌ونقل. |
| مشخصات بسته‌بندی | نوع بسته‌بندی کالاها و تعداد بسته‌ها. |
برای کامل‌تر شدن اطلاعات لازم برای گمرک، مشخصات بسته‌بندی کالاها و تعداد بسته‌ها نیز به صورت کامل درج میشود.
انواع مانیفست گمرکی
چند دسته‌بندی مختلف برای مانیفست گمرکی وجود دارد که کاربرد هر یک، بسته به نوع حمل و نقل نوع کالا و شرایط تجارت متفاوت است. انواع مانیفست گمرکی عبارتند از:
- مانیفست حمل دریایی: محموله‌هایی که واردات و صادرات آن‌ها از طریق دریا انجام میشود، مانیفست حمل دریایی صادر خواهد شد. در این مانیفست، فهرست کالاهای بارگیری شده روی کشتی درج میشود.
- مانیفست حمل هوایی: این مانیفست برای کالاهایی که با هواپیما حمل می‌شوند، ارائه میشود. دریافت مانیفست حمل هوایی موجب سریعتر شدن ترخیص کالا هوایی در گمرک خواهد شد.
- مانیفست حمل زمینی: کالاهایی که از طریق راه‌های زمینی مانند قطار یا کامیون حمل می‌شوند، نیازمند دریافت مانیفست حمل زمینی هستند.
- مانیفست ترانزیتی: برای کنترل مسیر ترانزیت، مانیفست ترانزیتی به کالاهایی که از یک کشور عبور می‌کنند و مقصد نهایی‌شان کشور دیگری است، صادر خواهد شد.
- مانیفست صادراتی: این مانیفست، مخصوص کالاهای صادراتی از کشور است. جزئیات درج‌شده در این مانیفست برای گمرک صادر کننده و گیرنده کالا اهمیت دارد.
هر یک از مانیفست‌های ذکر شده با توجه به روش حمل و نوع کالا باعث آسان‌تر پیش رفتن فرایندهای گمرک خواهند شد. شناخت انواع مانیفست برای فعالان حوزه تجارت و ترخیص کالا ضروری است تا بتوانند فرایندهای گمرکی را با دقت و سرعت بیشتری انجام دهند.
تفاوت مانیفست گمرک با بارنامه و اظهارنامه کالا
مانیفست در گمرک با بارنامه و اظهارنامه کالا متفاوت است. مانیفست، فهرست کامل و جامع کالاها و محموله‌های وارداتی یا صادراتی را نشان می‌دهد. مانیفست توسط شرکت حمل و نقل به گمرک ارائه میشود. هدف اصلی از ارائه مانیفست، کنترل کالاها در مبادی ورودی، خروجی و اطلاع‌رسانی است.
بارنامه، نشان‌دهنده قرارداد حمل کالا بین فرستنده و حمل‌کننده است. در این بارنامه ، اطلاعاتی مانند نوع وسیله نقلیه، فرستنده، گیرنده و مقصد مشخص میشود. بارنامه می‌تواند مالکیت کالا را به حامل انتقال دهد. در مقاله بارنامه چیست در مورد این نوع مدرک بیشتر توضیح داده‌ایم.
اظهارنامه کالا نیز برای اظهار دقیق کالا به گمرک، توسط صاحب کالا یا نمایندگان پر میشود. در این سند، اطلاعاتی مانند ارزش منبع و سایر جزئیات مربوط به کالا درج میشود. اظهارنامه در محاسبه حقوق ورودی و ترخیص کالا، پایه و اساس است.
در جدول زیر به صورت خلاصه‌وار تفاوت اظهارنامه کالا، بارنامه و مانیفست گمرکی را مشاهده می‌کنید:
| عنوان | مانیفست گمرکی | بارنامه | اظهارنامه کالا |
| تعریف | فهرست کامل کالاهای وارداتی یا صادراتی به گمرک را مشخص می‌کند. | سند قرارداد حمل کالا بین فرستنده و حمل‌کننده است. | فرم اظهار رسمی کالا به گمرک است که توسط صاحب کالا یا نمایند پر میشود. |
| هدف اصلی | اطلاع‌رسانی و کنترل کالاها در گمرک | اثبات قرارداد حمل و مالکیت کالا در حمل‌ونقل | اظهار دقیق کالا برای ترخیص و محاسبه حقوق ورودی |
| تهیه‌کننده | شرکت حمل‌ونقل یا فرستنده کالا | حامل (شرکت حمل‌ونقل) | صاحب کالا یا نماینده قانونی |
| اطلاعات مهم | فهرست کامل کالاها، نوع حمل، مقصد، مبدا | مشخصات وسیله حمل، فرستنده، گیرنده، مقصد | اطلاعات دقیق کالا، ارزش، منبع، تعرفه گمرکی |
| کاربرد | کنترل و ثبت محموله در گمرک | تضمین حمل کالا و انتقال مالکیت | مجوز رسمی ترخیص کالا از گمرک |
در واقع، کاربرد هر یک با دیگری متفاوت است و برای ترخیص کالاها به همه این اسناد نیاز داریم.
چگونه در سامانه گمرک، مانیفست ثبت کنیم؟
یکی از مراحل حیاتی برای تسریع فرایند ترخیص کالا، ثبت مانیفست در سامانه گمرکی است. برای ثبت صحیح مانیفست، مراحل زیر را طی کنید:
- ورود به سامانه گمرک: اولین مرحله ثبت مانیفست، ورود به سامانه جامع امور گمرکی با داشتن نام کاربری و رمز عبور است.
- انتخاب بخش مانیفست: پس از ورود به با سامانه از منوی اصلی، بخش مربوط به ثبت مانیفست را انتخاب کنید.
- وارد کردن اطلاعات فرستنده و گیرنده: اطلاعات کامل فرستنده و گیرنده شامل نام، نشانی و شماره تماس را به صورت دقیق وارد کنید.
- ثبت مشخصات کالا: جزئیات کالا شامل وزن، نوع، حجم، تعداد و کد تعرفه گمرکی را با دقت فراوان ثبت کنید.
- وارد کردن اطلاعات وسیله حمل: اطلاعات وسیله حمل شامل شماره شناور، شماره پروانه یا شماره وسیله نقلیه زمینی و نوع حمل را وارد کنید.
- بارگذاری مدارک مورد نیاز: در صورت نیاز باید اسناد مربوط به مجوزهای قانونی و بارنامه را بارگذاری کنید. به یاد داشته باشید مدارک ترخیص کالا از گمرک با مدارک مورد نیاز برای مانیفست متفاوت است. بر اساس نیاز سیستم، مدارک را بارگذاری کنید.
- بررسی و تایید نهایی: پس از تکمیل اطلاعات ذکر شده، مجددا آن‌ها را بررسی کنید تا اشتباهی رخ نداشته باشد. حال می‌توانید ثبت نهایی را انجام دهید.
- دریافت کد رهگیری: پس از این که مانیفست شما با موفقیت ثبت شد، کد رهگیری در اختیار شما قرار می‌گیرد. با این کد رهگیری می‌توانید وضعیت محموله را بررسی کنید.
با طی کردن این مراحل به صورت دقیق و کامل می‌توانید مانیفست در سامانه گمرک را ثبت کنید.
همراهی با شما در ثبت مانیفیسنت گمرکی با ترخیص سنتر
یکی از مراحل مهم و پیچیده در فرایند صادرات و واردات، ثبت مانیفست در گمرک است. برای ثبت مانیفست باید دقت، تجربه و آشنایی کامل با امور و قوانین گمرکی داشته باشید. در صورتی که تجربه کافی ندارید، نگران نباشید؛ تیم متخصص ترخیص سنتر همراه شما است. ترخیص سنتر به شما کمک می‌کند تمامی مراحل ثبت مانیفست را به صورت دقیق و بدون خطا انجام دهید. با بهره‌مندی از راهنمایی تیم تخصصی ترخیص سنتر، فرایندهای گمرکی با سرعت بیشتر و اطمینان خاطر طی خواهد شد. ما به شما کمک می‌کنیم تا دغدغه مربوط به ثبت و مدیریت مانیفست را نداشته باشید؛ همه مراحل را به ما بسپارید. هدف ما آسان‌تر شدن تجارت شما و کاهش زمان و هزینه‌های مربوط به ترخیص کالا است. همین حالا برای ثبت مانیفست و دریافت مشاوره امور گمرکی با تیم متخصص ترخیص سنتر تماس بگیرید.
سوالات متداول
مانیفست گمرکی چیست؟
به فهرست کاملی از کالاهای وارداتی و صادراتی، مانیفست گفته میشود. این سند به گمرک ارائه خواهد شد.
ثبت مانیفست را در کجا انجام دهیم؟
ثبت مانیفست به صورت الکترونیکی در سامانه جامع امور گمرکی انجام میشود.
تفاوت مانیفست با بارنامه چیست؟
مانیفست نوعی سند است که فهرست کالاها در آن درج میشود، اما بارنامه سند قرارداد حمل بین حمل‌کننده و فرستنده است.ثبت مانیفست به صورت الکترونیکی در سامانه جامع امور گمرکی انجام میشود.
امکان اصلاح مانیفست وجود دارد؟
بله، در صورتی که تایید نهایی انجام نشده است، با وارد شدن به سامانه، اطلاعات کالا را می‌توان اصلاح کرد.
اهمیت ثبت مانیفست چیست؟
مانیفست باعث جلوگیری از مشکلات قانونی میشود و روند ترخیص کالا را سرعت می‌بخشد.
